Handreiking gemeenten

De afgelopen kabinetsperiode heeft programma Scheiden zonder Schade (afgekort programma SzS) zich ingezet om de negatieve gevolgen van scheidingen voor kinderen zoveel mogelijk te voorkomen. Hiertoe is uitvoering gegeven aan de actie-agenda ‘Scheiden... en de kinderen dan?’. In de praktijk zijn bij een scheiding vaak veel verschillende professionals en organisaties betrokken. Dit vraagt om samenwerking tussen de verschillende betrokken partijen en een samenhangende visie in beleid en aanpak. De belangrijkste opgave van het programma SzS bestaat dan ook uit het stimuleren van betrokken partijen tot actie en samenwerking, het verspreiden van opgedane inzichten en kennis, het leggen van verbindingen, en het ontwikkelen - waar nodig - van landelijke kaders. Het programma SzS loopt eind 2021 af. Maar daarmee stopt de inzet op het realiseren van een transitie op het terrein van (complexe) scheidingen en een nieuwe scheidingsaanpak niet. De aandacht voor de schade en negatieve gevolgen van scheidingen op kinderen is een continue, maatschappelijke opdracht. Meer informatie over het programma SzS is hier te vinden.

Ouders zijn verantwoordelijk voor het opvoeden van hun kinderen, ook als ouders uit elkaar gaan. Vaak gaat dat goed, maar helaas niet altijd. Leed bij kinderen moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Gemeenten en uitvoerende organisaties in opdracht van gemeenten, zijn verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Door dichtbij gezinnen te werken en vroegtijdig problematiek te signaleren, kan veel leed worden voorkomen. Daarnaast is de samenwerking met andere partners van belang, want gemeenten staan er niet alleen voor. Hierover staat ook meer in de eerste handreiking ‘Hoe kunnen gemeenten scheidende ouders en hun kinderen helpen?’. Daarnaast kan het niet alleen leed, maar ook kosten besparen. In 2020 heeft het onderzoeksbureau Significant Public, in opdracht van het programma Scheiden zonder Schade, een kostenanalyse van complexe scheidingen uitgevoerd. Hieruit blijkt onder andere dat een complexe scheiding de samenleving (Rijk en gemeente) wel 50.000 euro kan kosten.

Het doel van deze handreiking is om gemeenten en uitvoeringsorganisaties concrete voorbeelden op het gebied van relatie- en scheidingsaanpak aan te reiken en te laten zien wat in de praktijk werkt. Deze handreiking is een vervolg op de eerste handreiking ‘Hoe kunnen gemeenten scheidende ouders en hun kinderen helpen?’ uit eind 2020. Deze handreiking geeft adviezen over het ontwikkelen van beleid op het thema relatie- en scheidingsproblematiek, het vroegtijdig signaleren op (beginnende) relatie- en scheidingsproblematiek en het organiseren van een adequaat hulpaanbod.