Gezamenlijk ouderschap: een ouderschapsplan maken

Tijdens het proces van de scheiding moeten jullie een ouderschapsplan maken. Want de afspraken die jullie samen maken, gaan niet alleen over de verdeling van dagen, vakanties en financiën, maar vooral ook over hoe jullie na de scheiding met jullie kinderen én met elkaar blijven omgaan. Ze gaan over hoe jullie samen ouders blijven na de scheiding in het belang van jullie kinderen. Jullie bepalen samen hoe jullie dit plan invullen.

Het belang van een goed ouderschapsplan

Terwijl jullie het ouderschapsplan maken, zorgt het proces ervoor dat jullie de tijd nemen om na te denken over hoe jullie samen als ouders verder gaan na de scheiding. En dat jullie hierover goede en duidelijke afspraken maken.   

Het overzicht met deze afspraken kan ervoor zorgen dat het contact tussen de kinderen met jullie allebei goed is geregeld en dat jullie iets hebben om op terug te vallen. 

Inhoud ouderschapsplan

Hoe jullie het ouderschapsplan inhoudelijk vullen, is aan jullie zelf. Het is belangrijk om het belang van jullie kinderen voorop te stellen als jullie afspraken maken. Het plan beschrijft hoe jullie de verantwoordelijkheden voor jullie kinderen in de praktijk brengen.
Probeer de afspraken binnen drie maanden samen te maken. Hierdoor voorkomen jullie onduidelijkheden bij jullie zelf en jullie kinderen.

Betrokkenheid van jullie kinderen bij het ouderschapsplan

Stichting Villa Pinedo heeft een open brief ‘aan alle gescheiden ouders van Nederland’ geschreven. De brief is samengesteld door kinderen van verschillende leeftijden die een scheiding hebben meegemaakt. In de brief komt goed naar voren hoe kinderen een scheiding kunnen ervaren en wat er voor hen belangrijk is. 

De wensen en behoeften van jullie kinderen zijn belangrijk bij het maken van afspraken voor het ouderschapsplan. Het is voor jullie kinderen fijn om een moment te hebben waarin zij hun wensen en behoeften met jullie kunnen delen. Er wordt vanuit landelijk overleg van familierechters (LOVF) geadviseerd om kinderen van 6 jaar te betrekken bij het maken van het ouderschapsplan. Het kan voor jullie kinderen fijn zijn om de inhoud van het ouderschapsplan met het steunfiguur van jullie kinderen te bespreken. 
Neem in het ouderschapsplan op hoe jullie kinderen betrokken zijn geweest bij het opstellen van het ouderschapsplan. 

Verdeling van zorg en opvoeding

In het ouderschapsplan moeten in ieder geval afspraken staan die gaan over de manier waarop jullie de zorg- en opvoedingstaken verdelen. Als jullie als ouders een gezamenlijk gezag over jullie kinderen hebben, spreken jullie een zorgregeling af. Hierbij spreken jullie af hoe de verdeling van de zorg eruitziet. Jullie hebben allebei evenveel recht om voor de kinderen te zorgen. Wanneer één van jullie het gezag heeft, is het belangrijk om een omgangsregeling af te spreken. De ouder die geen gezag heeft, mag het kind hierdoor ook blijven zien en opvoeden. 

Jullie maken afspraken over:

  • De verdeling van zorg- en opvoedingstaken (welke dagen de kinderen bij welke ouder zijn).
  • Op welke manier en hoe vaak jullie elkaar informeren over jullie kinderen. 
  • Omgang belangrijke/dagelijkse zaken (verzekeringen, dagelijkse zorg, buitenschoolse activiteiten).
  • Hoe jullie de vakanties verdelen.
  • De verdeling van de kosten van de verzorging en opvoeding (kinderalimentatie, verdeling van kinderbijslag).
  • Schoolzaken (ouderavonden, huiswerk, contactpersoon school).
  • Contact met andere familieleden zoals opa's en oma's.
  • Hoe jullie omgaan met een eventuele nieuwe partner. 
  • Afspraken als één van jullie komt te overlijden.

Totstandkoming en aanpassingen ouderschapsplan

Wanneer jullie het ouderschapsplan maken, beschrijf dan ook hoe jullie tot de afspraken zijn gekomen. Waren jullie het bijvoorbeeld allebei direct over alles eens, of zijn er ergens compromissen gesloten? Als de situatie van jullie of jullie kinderen verandert, kunnen de afspraken die jullie gemaakt hebben ook veranderen. Spreek af op welke manier jullie veranderingen doorvoeren in het ouderschapsplan. Kijk samen elk jaar of het ouderschapsplan nog klopt en of jullie afspraken willen aanpassen.  
Jullie kunnen hiernaast ook andere afspraken opnemen in het ouderschapsplan. Dit is afhankelijk van wat jullie belangrijk vinden in de opvoeding. Dit kunnen bepaalde regels zijn (huiswerk, bedtijden, uitgaanstijden) of afspraken over de omgang met beide families. Maar ook dat jullie bijvoorbeeld niet negatief over elkaar tegen jullie kinderen praten en niet via jullie kinderen communiceren. Het hoofdadres (waar jullie kinderen zijn ingeschreven bij de gemeente) kan ook in het ouderschapsplan worden opgenomen. 

Het maken van het ouderschapsplan is geen invuloefening. Probeer samen bewust na te denken over waarom jullie welke afspraken maken.  

Als jullie het lastig vinden waar jullie moeten beginnen, kunnen jullie een voorbeeld ouderschapsplan downloaden die jullie als basis kunnen gebruiken.